panoramix

Αν είσαι αγοράκι 18 και άνω σίγουρα σε κάποια φάση σε απασχόλησε η στρατιωτική θητεία. Σύμφωνα με το σύνταγμα της χώρας αυτή είναι μια υποχρέωση κάθε Έλληνα πολίτη.  Μαζί με τις υποχρεώσεις που φέρνει μαζί της η ενηλικίωση όμως, έρχεται και το δικαίωμα της επιλογής. Η πρώτη σου επιλογή είναι να καταταγείς στο στρατό και για εννέα μήνες να κάνεις τον υπηρέτη στους καραβανάδες. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τι εναλλακτικές επιλογές έχεις.

Α) Απαλλαγή από τη στράτευση (Ι5)

Ο νόμος ορίζει ότι ορισμένες ασθένειες (σωματικής ή ψυχολογικής φύσης) μπορούν να σε απαλλάξουν από κάποιες υποχρεώσεις που έχεις ως στρατιώτης (π.χ. σκοπιές ή καθημερινό ξύρισμα) ή να οδηγήσουν ακόμα και στην οριστική απαλλαγή σου από τη στράτευση –να κατηγοριοποιηθείς δηλαδή ως Ι5.

Στο παρακάτω λινκ μπορείς να βρεις ένα κατάλογο με όλες τις ασθένειες που οδηγούν σε οριστική απαλλαγή: ΦΕΚ-Σωματική Ικανότητα

Τι γίνεται όμως στη περίπτωση που είσαι απόλυτα υγιής και παρόλα αυτά δεν θέλεις να υπηρετήσεις;

Λόγω του ότι οι ψυχολογικές ασθένειες είναι δύσκολο να διαγνωσθούν μπορείς να το «παίξεις τρελός» και να κριθείς ακατάλληλος για στράτευση (Ι5) για ψυχολογικούς λόγους, να πάρεις δηλαδή το λεγόμενο «τρελόχαρτο».

Για το τρελόχαρτο θα ακούσεις από γονείς, φίλους και γνωστούς αλλά και θα διαβάσεις στο internet διάφορα του στυλ ότι δεν μπορείς να διοριστείς στο δημόσιο, ότι δεν μπορείς να βγάλεις δίπλωμα οδήγησης, ότι δεν μπορείς να βγάλεις διαβατήριο και άλλα παρόμοια. Αυτό που πρέπει να ξέρεις είναι ότι ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ. Το 2000 η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα γνωμοδότησε ότι είναι παράνομο να αναγράφεται στο στρατιωτικό απολυτήριο ο λόγος της απαλλαγής από τη στράτευση.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι κανένας είτε είναι εργοδότης, είτε το δημόσιο δεν μπορεί να ξέρει αν απαλλάχθηκες για ψυχολογικούς ή παθολογικούς λόγους. Αν σε ρωτήσει ή αν προβεί σε διάκριση εναντίον σου εξαιτίας της απαλλαγής σου παραβιάζει το νόμο και μπορείς να το χρησιμοποιήσεις εναντίον του.

Ο μοναδικός περιορισμός που έχεις σε περίπτωση που απαλλαγείς από τη στράτευση είναι πως δεν μπορείς να διοριστείς σε κάποιο από τα σώματα ασφαλείας (στρατός, αστυνομία, λιμενικό, κτλ).

Ας δούμε τώρα ποια είναι η διαδικασία της απαλλαγής.

Δυο-τρεις μήνες πριν σε καλέσει ο στρατός να παρουσιαστείς θα πρέπει να τηλεφωνήσεις σε κάποιο νοσοκομείο που έχει ψυχιατρική πτέρυγα (ακολουθούν διευθύνσεις και τηλέφωνα από τα πιο γνωστά) και να κλείσεις ραντεβού με ένα ψυχίατρο. Πριν το πρώτο ραντεβού καλό είναι να έχεις ψάξει λίγο τα συμπτώματα της ψυχολογικής ασθένειας από την οποία θα υποδυθείς ότι πάσχεις (οι περισσότεροι επιλέγουν την κατάθλιψη γιατί ο ρόλος δεν είναι απαιτητικός, αλλά η επιλογή θα πρέπει να έχει να κάνει με το χαρακτήρα σου και με τα συμπτώματα που σου φαίνεται πιο εύκολο να υποδυθείς με αληθοφάνεια).

Αφού λοιπόν έχεις διαβάσει το μάθημά σου πας στο νοσοκομείο και κάνεις το ραντεβού με το γιατρό. Καλό είναι να χρησιμοποιήσεις αυτό το πρώτο ραντεβού αναγνωριστικά και να μην πεις τίποτα για το θέμα του στρατού. Κατά πάσα πιθανότητα ο γιατρός θα σου κλείσει άλλο ραντεβού σε 15 μέρες ή σε ένα μήνα. Σε αυτό το δεύτερο ραντεβού, αν θεωρείς ότι ο γιατρός είναι συνεννοήσιμος, μπορείς να αναφερθείς στην επικείμενη στράτευση σου ως ένα παράγοντα που σε αγχώνει επιπλέον και να ζητήσεις ένα χαρτί που να λέει ότι ο συγκεκριμένος γιατρός σε παρακολουθεί. Ελάχιστοι πρόκειται να αρνηθούν να στο δώσουν.

Αν θέλεις να επισπεύσεις τη διαδικασία μπορείς να απευθυνθείς σε έναν ιδιώτη ψυχίατρο όπου μπορείς να του πεις τι θέλεις από το πρώτο ραντεβού. Τα αρνητικά σε αυτή τη περίπτωση είναι πως θα πρέπει να πληρώσεις για την επίσκεψη από 50 μέχρι και 80 ευρώ, καθώς και το ότι οι στρατιωτικοί γιατροί δείχνουν μια μεγαλύτερη προτίμηση στα χαρτιά από δημόσια νοσοκομεία. Είτε από ιδιώτη γιατρό όμως, είτε από δημόσιο νοσοκομείο πριν παρουσιαστείς στο στρατό είναι πολύ χρήσιμο να έχεις ένα χαρτί. Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που πήραν την απαλλαγή χωρίς χαρτιά, έχοντας όμως τα χαρτιά μαζί σου διευκολύνεις τη διαδικασία και ο στρατιωτικός γιατρός αισθάνεται καλυμμένος να δώσει την απαλλαγή αφού ένας συνάδελφός του έχει ήδη διαγνώσει ασθένεια.

Αφού πάρεις το χαρτί που αναγράφει ότι σε παρακολουθεί ψυχίατρος, περιμένεις να σε καλέσει ο στρατός στην αγκαλιά του. Αφού σου έρθει η κλήση από τη στρατολογία έχεις δύο επιλογές:

Η πρώτη είναι να πας στο φρουραρχείο της πόλης σου πέντε (5) ημέρες πριν από την ημέρα που πρέπει να παρουσιαστείς. Στο φρουραρχείο η διαδικασία είναι γραφειοκρατική. Πηγαίνεις όσο πιο νωρίς το πρωί μπορείς (γιατί η μέρα θα είναι μεγάλη και φαντάζομαι ότι θέλεις νε ξεμπερδεύεις σε μια μέρα). Σε βλέπει ένας γενικός γιατρός και σου δίνει παραπεμπτικό για το σχετικό νοσοκομείο.. Εκεί σε βλέπει ειδικός γιατρός ανάλογα με την πάθηση ή την «πάθησή» σου και μαζί με όλη τη χαρτούρα επιστρέφεις πρώτα στο φρουραρχείο και μετά πηγαίνεις στο στρατολογικό γραφείο. Ο ειδικός γιατρός βλέπει τα χαρτιά σου σε εξετάζει και γράφει την ασθένεια και την αναβολή που προτείνει. Την αναβολή δεν τη δίνει ο γιατρός, απλώς κάνει πρόταση για αναβολή/απαλλαγή. Στο στρατολογικό γραφείο σου λένε ότι θα σου έρθει χαρτί που θα σε ενημερώνει πότε θα περάσεις από την επιτροπή αναβολών/απαλλαγών (περίπου 3 εβδομάδες μετά). Αυτή η επιτροπή δίνει επίσημα τις αναβολές/απαλλαγές. Ουσιαστικά δεν κάνει τίποτα διαφορετικό από το να επικυρώνει την πρόταση του ειδικού γιατρού.

Έχε υπόψη ότι από το φρουραρχείο μπορούν να αρνηθούν να σε παραπέμψουν σε νοσοκομείο και να σου πουν να παρουσιαστείς στο στρατόπεδο. Αν γίνει αυτό κάνε μανούρα, πες ότι δεν μπορείς να μετακινηθείς για ιατρικούς λόγους (εδώ μπορούν αν βοηθήσουν και τα χαρτιά από τους γιατρούς που θα έχεις), αλλά να θυμάσαι ότι αυτοί έχουν τον τελευταίο λόγο.

Η άλλη σου επιλογή είναι να πας μέσω στρατοπέδου. Παίρνεις τα χαρτιά από τους ιδιώτες γιατρούς ή τα δημόσια νοσοκομεία που έχεις, το σημείωμα κατάταξης και ένα συνοδό (πατέρα, μητέρα, αδερφό, φίλη, κτλ) και εμφανίζεσαι στο στρατόπεδο τη μέρα που γράφει το χαρτί. Ο συνοδός σου εξηγεί στην πύλη ότι έχετε έρθει για αναβολή/απαλλαγή, μπαίνετε μέσα, καταγράφουν τα στοιχεία σου, περιμένετε, περιμένετε λίγο ακόμα και κάποια στιγμή μετά από αρκετές ώρες είτε περνάς από τους γιατρούς του στρατοπέδου είτε σας πηγαίνουν σε στρατιωτικό νοσοκομείο. Ο συνοδός σου δείχνει τα χαρτιά από τους γιατρούς που έχετε, εξηγεί το πρόβλημα που έχετε συνεννοηθεί από πριν και απαντάει στις ερωτήσεις των γιατρών. Τις περισσότερες φορές οι γιατροί είναι βαριεστημένοι δημόσιοι υπάλληλοι και η κάθε «εξέταση» διαρκεί από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι μάξιμουμ τα 3 λεπτά. Υπάρχει βέβαια και η ακραία περίπτωση να πέσετε πάνω σε κάποιον στρατόκαυλο και να σας ζαλίσει. Να θυμάσαι όμως ότι μέσα στο στρατόπεδο δεν μπορεί κανένας να σε κρατήσει με το ζόρι. Μετά από την εξέταση περιμένεις ακόμα μερικές ώρες μέχρι να υπογραφούν/σφραγιστούν τα χαρτιά και μετά παίρνεις την αναβολή/απαλλαγή σου και τέλος!

ΠΡΟΣΟΧΗ! Αν δεν υπάρχει νοσοκομείο μέσα στο στρατόπεδο και έχει πάει αργά μέχρι να εξεταστείς οι καραβανάδες μπορούν να σου πουν ότι θα περάσεις από τους γιατρούς την επόμενη ημέρα. Αν έχεις πάει μόνος σου θα αναγκαστείς να μείνεις ένα βράδυ μέσα στο στρατόπεδο, αν έχεις πάει με συνοδό θα αναλάβει αυτός την ευθύνη της μεταφοράς σου, θα πας σπίτι σου το βράδυ και την επόμενη μέρα θα πας στο νοσοκομείο.

Επίσης, απαλλαγή από τη στράτευση δεν θα πάρεις την πρώτη φορά. Για να απαλλαγείς οριστικά θα πρέπει να συμπληρώσεις δύο χρόνια αναβολών. Αυτό μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους:

Α) Διετή αναβολή + οριστική απαλλαγή => Δύο επισκέψεις σε στρατόπεδο/φρουραρχείο.

Β)  Δύο ετήσιες αναβολές + οριστική απαλλαγή => Τρεις επισκέψεις σε στρατόπεδο/φρουραρχείο.

Γ) Μία ετήσια + δύο εξάμηνες αναβολές + οριστική απαλλαγή => Τέσσερις επισκέψεις σε στρατόπεδο/φρουραρχείο.

Δ) Τέσσερις εξάμηνες αναβολές + οριστική απαλλαγή => Πέντε επισκέψεις σε στρατόπεδο/φρουραρχείο. (Λίγο απίθανο σενάριο)

Αναβολή/απαλλαγή μέσω στρατοπέδου ή μέσω φρουραρχείου;

Το καθένα έχει τα θετικά και τα αρνητικά του, οπότε δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Έχει να κάνει με το τι ταιριάζει καλύτερα στον καθένα.

Το θετικά του φρουραρχείου είναι ότι δεν χρειάζεται να φύγεις από την πόλη σου και δεν περνάς τις πύλες του στρατοπέδου, το αρνητικό είναι ότι η αναβολή δεν βγαίνει αμέσως και έχεις μια περίοδο αναμονής (3 εβδομάδες – 1 μήνας). Αντίστοιχα, αν πας μέσω στρατοπέδου είναι πιθανό να πρέπει να κάνεις ένα ταξιδάκι, μπορεί να αγχωθείς λίγο παραπάνω γιατί θα περάσεις μια μέρα μέσα στο στρατόπεδο, αλλά θα έχει τελειώσει τα πάντα μέσα σε μια μέρα.

Β) Ανυποταξία

Αν όλα τα παραπάνω σου φαίνονται λίγο φασαρία έχεις την επιλογή να μην ασχοληθείς καθόλου με το στρατό και αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα όταν περάσει η ημερομηνία κατάταξής σου να κηρυχθείς ανυπότακτος.

Ανάλογα με το αν βρίσκεσαι στην Ελλάδα ή όχι θα κηρυχθείς ανάλογα ανυπότακτος εσωτερικού ή εξωτερικού. Πως το ξέρουν αυτό; Το ελληνικό κράτος είναι τόσο καλά οργανωμένο που η μοναδική του πηγή ενημέρωσης είναι ο ίδιος ο θύτης!!! Αν στείλεις τους γονείς σου στο αστυνομικό τμήμα να δηλώσουν ότι είσαι στο εξωτερικό, τότε είσαι ανυπότακτος εξωτερικού. Συμπέρασμα: δηλώνεις ό,τι θέλεις.

Τι ισχύει τυπικά. Αν μένεις στο εξωτερικό δικαιούσαι να έρχεσαι στην Ελλάδα 30 ημέρες το χρόνο. Ουσιαστικά, αν μετακινείσαι μέσω των χωρών της συνθήκης Σένγκεν μπορείς να κάθεσαι Ελλάδα όσο θέλεις αφού έλεγχοι διαβατηρίων δεν γίνονται. Αν έχεις κηρυχθεί ανυπότακτος εσωτερικού καλό θα είναι να μην κατοικείς πλέον μόνιμα στην διεύθυνση που είχες στα 18 σου (και η οποία είναι καταχωρημένη στη στρατολογία από τότε που πέρασες περιοδεύων), για να αποφύγεις τη δυσάρεστη επίσκεψη της αστυνομίας.

Αν μπεις στη Ελλάδα από χώρα εκτός της συνθήκης Σένγκεν ή αν πέσεις πάνω στην αστυνομία για άλλο παράπτωμα τότε υπάρχει περίπτωση να εμφανιστεί και το θέμα της ανυποταξίας. Πρόκειται περισσότερο για μια μικροενόχληση παρά για κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Η ανυποταξία είναι πλέον ΠΛΗΜΜΕΛΛΗΜΑ οπότε το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί είναι να οδηγηθείς στο αστυνομικό τμήμα, να οριστεί δικάσιμος για μερικούς μήνες μετά και να αφεθείς ελεύθερος.

Το πιο σοβαρό θέμα που μπορεί να σου δημιουργήσει η ανυποταξία είναι η επιβολή ενός προστίμου ύψους 6.000 ευρώ, το οποίο θεσπίστηκε το 2011 και ακόμα δεν έχουν ξεκαθαρίσει επαρκώς ορισμένα ζητήματα σχετικά με το πρόστιμο, όπως το αν σβήνεται σε περίπτωση που καταταγείς ή αν γίνεται απαιτητό μέσω της εφορίας.

Γ) Ολική άρνηση στράτευσης

Ακολουθείς την ίδια ακριβώς διαδικασία με την ανυποταξία (γράφεις το σημείωμα κατάταξης εκεί που δεν πιάνει μελάνι), με τη διαφορά ότι ετοιμάζεις μια επιστολή με τους λόγους που σε οδήγησαν σε αυτή την πράξη. Η επιστολή μπορεί να κοινοποιηθεί στα ΜΜΕ, στο διαδίκτυο, στη στρατολογία ή αλλού.

Δ) Αντιρρησίας συνείδησης       

Ο στρατός πλέον δίνει τη δυνατότητα σε όσους το επιθυμούν αντί για τη στρατιωτική τους θητεία, να εκπληρώσουν εναλλακτική θητεία. Ενώ θεωρητικά η κίνηση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζεται είναι πραγματικά γελοίος. Όποιος δηλώσει αντιρρησίας συνείδησης σήμερα θα κάνει 15 μήνες εναλλακτικής θητείας (αντί για 9 που είναι η κανονική), θα εκπληρώσει τη θητεία του εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Βόλος και Ηράκλειο) και εκτός του τόπου καταγωγής και μόνιμης διαμονής του. Θα δουλεύει κανονικά 8ωρο σε κάποια κοινωφελή υπηρεσία (νοσοκομείο, ταχυδρομείο, κτλ), και για όλα αυτά θα παίρνει περίπου 200 ευρώ το μήνα.

Χρήσιμες πληροφορίες για το θέμα της στρατιωτικής θητείας γενικά και της αποφυγής της ειδικότερα θα βρείτε στις παρακάτω ιστοσελίδες:

www.omhroi.gr (ό,τι πιο ενημερωμένο υπάρχει στο διαδίκτυο. Δυστυχώς σε πολλά θέματα ο κάθε κακομοίρης γράφει τον πόνο του -φασίστες, στρατόκαυλοι- με αποτέλεσμα η αναζήτηση της πληροφορίας να γίνεται δύσκολη)

www.thiteia.org (καλούτσικο site, το οποίο έχει στηθεί για να σε βοηθήσει να κάνεις και όχι να αποφύγεις τη θητεία σου. Παρόλα αυτά περιέχει αρκετές χρήσιμες πληροφορίες)

www.antirrisies.gr (κυρίως  για όσους ενδιαφέρονται να δηλώσουν αντιρρησίες συνείδησης, αλλά όχι αποκλειστικά)

diktiospartakos.blogspot.com (καλά παιδιά που το παλεύουν “από μέσα”. Αν επιλέξεις να καταταγείς καλό είναι να ξέρεις πού θα τους βρεις)